«Δεν είναι πολύς καιρός που διάβασα σ’ ένα σπάνιο βιβλίο για το μνημείο με τις Μαγεμένες, τις Las Incantadas, όπως τις έλεγαν οι ισπανόφερτοι εβραίοι της πόλης μας.
Είδα και όσα σχέδια διασώζονται: ένα χτίσμα στολισμένο με κόρες και άλλα αγάλματα, χωμένο ανάμεσα σε σπίτια και σπιτάκια, εκεί σε μια γωνιά της σημερινής πλατείας Δικαστηρίων. Τα ‘χουν ξεσηκώσει, βέβαια, κι αυτά τα λείψανα, εδώ κι έναν αιώνα περίπου, και τώρα βρίσκονται, ποιος ξέρει πού πεταμένα, στο μουσείο του Λούβρου…» – Είναι μια μόνο μικρή παράγραφος από το έργο του Γιώργου Ιωάννου “Η Σαρκοφάγος” (δημοσιευμένο το 1971).
Oι “Μαγεμένες”, “Las Incantadas” (ή “Encantadas” όπως “διορθώθηκε πρόσφατα) , οι “Καλοκυράδες της αγοράς” , Τα “είδωλα”, οι “Φιγούρες αγγέλων” οι “sureth maleh” (η “νέα” τουρκική πρόταση) είναι τα τέσσερα αμφίπλευρα αγάλματα (της Μαινάδας, του Διονύσου, της Αριάδνης, της Λήδας, του Γανυμήδη, ενός εκ των Διόσκουρων, της Αύρας και της Νίκης). Πρόκειται για τα γλυπτά μιας ρωμαϊκής κιονοστοιχίας της Θεσσαλονίκης, που το 1864 αποσπάστηκαν από τον παλαιογράφο Εμανουέλ Μίλερ , κατέληξαν στο Λούβρο και επέστρεψαν ως αντίγραφα προ τριετίας σχεδόν στην πόλη και βρίσκονται πλέον τοποθετημένα στο αίθριο του Αρχαιολογικού Μουσείου, έως ότου εντοπισθεί η ακριβής “γενέθλια” θέση τους. Τα γλυπτά αυτά αποτελούν το αντικείμενο του πρώτου σχετικού επιστημονικού συνεδρίου υπό τον τίτλο “The work of magic art: Ιστορία, χρήσεις και σημασίες του μνημείου των Incantadas της Θεσσαλονίκης”.
Στην επιστημονική διημερίδα που πραγματοποιείται από χθες το πρωί στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Θεσσαλονίκης (Αίθουσα Μανόλης Ανδρόνικος) και θα συνεχισθεί σήμερα στο μουσείο της Αρχαίας Αγοράς, επιστήμονες από πανεπιστήμια της Ελλάδας , της Τουρκίας, της Γαλλίας, αρχαιολόγοι, ιστορικοί , αρχιτέκτονες, συλλέκτες, ερευνητές της Εβραϊκής παρουσίας στην πόλη, επιχειρούν μέσα από τη γοητευτική ιστορία των “Μαγεμένων” να ανασυνθέσουν το παρελθόν αλλά και το παρόν της πόλης. Παρελθόν αρχαίο, συνυφασμένο με τη ρωμαϊκή και βυζαντινή Θεσσαλονίκη, παρελθόν οθωμανικό, συνδεδεμένο με τις διαφορετικές εθνοτικές και θρησκευτικές ομάδες που ζούσαν στην πόλη από τον 15ο αιώνα έως τις αρχές του 20ού, παρελθόν νεότερο, η ιστορία της Θεσσαλονίκης ως «συμπρωτεύουσας» του σύγχρονου ελληνικού κράτους.
