Με άλωση όχι από εξωτερικούς εχθρούς αλλά εκ των έσω φαίνεται ότι απειλείται το μοναδικό ελληνικό ερευνητικό κέντρο στο εξωτερικό, το Ελληνικό Ινστιτούτο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών στη Βενετία.
Κι αυτό διότι η τελευταία επίθεση που δέχεται προέρχεται από το σχέδιο νόμου που έδωσε για μόλις πέντε ημέρες σε διαβούλευση η κυβέρνηση και το οποίο όχι μόνο το αποσπά από το υπουργείο Παιδείας και την Ακαδημία Αθηνών -φορείς που είχαν την ευθύνη της στελέχωσης και της λειτουργίας του-, αλλά αλλάζει και τον ρόλο του θέτοντας ως μοναδικό υπεύθυνο για την πορεία του πλέον το υπουργείο Εξωτερικών.
Το τελευταίο έχει και σήμερα λόγο στα θέματα που αφορούν το δραστήριο και με μεγάλη περιουσία ίδρυμα με τα 60 ακίνητα -ανάμεσά τους το μνημειακό συγκρότημα της πλατείας των Ελλήνων όπου δεσπόζει η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου- και εισπράττει από ενοίκια, διαθέτει αποθεματικό και δεν επιβαρύνει με επιχορήγηση τον κρατικό προϋπολογισμό.
Θορυβημένη η επιστημονική κοινότητα αντιδρά έντονα καθώς -όπως αναφέρει σε επιστολή της η Ακαδημία Αθηνών- ελλοχεύει ο κίνδυνος το επιστημονικό ίδρυμα με τα περισσότερα από 25.000 σπάνια βιβλία, τις 300 εικόνες και την πλουσιότατη συλλογή χειρογράφων από αρχές του 12ου αιώνα μέχρι σήμερα «να μετατραπεί σε πολιτιστικό κέντρο ποικίλης αρμοδιότητας», ενώ επισημαίνεται ότι η μεταβολή των σκοπών του Ινστιτούτου προβλέπει τη σύμφωνη γνώμη της ιταλικής κυβέρνησης και δεν έχει συνταγματική βάση.
ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΥΠΟΤΡΟΦΟΙ
«Ένα από τα σοβαρά ζητήματα που ανακύπτουν από το συγκεκριμένο σχέδιο νόμου είναι ότι προβλέπεται η χορήγηση υποτροφιών και σε αλλοδαπούς» λέει στο «Νσυν» η ακαδημαϊκός και τέως διευθύντρια του Ινστιτούτου Χρύσα Μαλτέζου. «Και βεβαίως δεν έχουμε αντίρρηση, αλλά είναι κατάλληλη εποχή, τώρα που όλα τα παιδιά μας αναζητούν μια λύση στο εξωτερικό, να τους στερούμε τις υποτροφίες; Και με ποια κριτήρια θα τους παρέχονται θα πρέπει να γνωρίζουν επί παραδείγματι ελληνικά;» συνεχίζει.
Κι αν ο προβληματισμός για τους υποτρόφους είναι μεγάλος, δεδομένου ότι από τη βιβλιοθήκη του Ινστιτούτου έχουν περάσει τα τελευταία 60 χρόνια περισσότεροι από 80 υπότροφοι, οι οποίοι στην πλειονότητά τους έχουν στελεχώσει πανεπιστήμια και ερευνητικά ιδρύματα, αγωνία υπάρχει κυρίως για τις αλλαγές στον τρόπο διοίκησης. Κι αυτό διότι όχι απλώς καταργείται ο ρόλος της Ακαδημίας Αθηνών στην επιλογή διευθυντή και υποτρόφων κατόπιν διαγωνισμού, αλλά κι επειδή δημιουργείται μια νέα θέση προέδρου, «αγνώστων προσόντων» σύμφωνα με τη Χρύσα Μαλτέζου, στον οποίο θα υπάγεται ο διευθυντής. «Σαφώς και χρειάζεται εκσυγχρονισμό ο οργανισμός λειτουργίας του Ινστιτούτου. Έχουμε ζητήσει πολλές φορές να τοποθετηθούν επιστημονικό συμβούλιο, οικονομικός διαχειριστής και η θητεία των υποτρόφων να αναγνωρίζεται ως μεταπτυχιακός τίτλος σπουδών.
Είμαστε υπέρ των αλλαγών και της ανανέωσης, αλλά όχι εν κρυπτώ, όπως έγινε τώρα και χωρίς τις εγγυήσεις του υπουργείου Παιδείας και της Ακαδημίας Αθηνών, δεδομένου ότι πρόκειται για ένα ερευνητικό-επιστημονικό ίδρυμα και όχι ένα πολιτιστικό κέντρο» καταλήγει η Μαλτέζου.
Της Μαίρης Αδαμοπούλου από την εφημερίδα ΤΑΝΕΑ