«Ένα νέο όραμα μίας κοσμοπολίτικης, προοδευτικής, «Δυτικής» Ελλάδας, ένα άνοιγμα προς τον κόσμο» ήθελε να προσφέρει στους συγχρόνους του και στην «πληγωμένη» (από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τη Μικρασιατική Καταστροφή) πατρίδα του, ο Γιώργος Ευμορφόπουλος, ένας από τους σημαντικότερους συλλέκτες κινεζικής τέχνης, ο οποίος δώρισε μεγάλο μέρος της συλλογής του στο Μουσείο Μπενάκη τη δεκαετία του 1930. Ενενήντα μοναδικά αντικείμενα από την ιστορικής σημασίας συλλογή του παρουσιάζει, για πρώτη φορά ύστερα από 35 χρόνια, το Μουσείο, στο κτίριο της οδού Κουμπάρη, στην έκθεση με τίτλο «Κεραμική από την Κίνα», η οποία εγκαινιάζεται στις 7 Ιουνίου και θα διαρκέσει έως τις 4 Σεπτεμβρίου.
«Πρόκειται για μία μεγάλη έκθεση θησαυρών από μία συλλογή διεθνούς εμβέλειας» ανέφερε σήμερα στους δημοσιογράφους ο διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη, Ολιβιέ Ντεκότ, τονίζοντας ότι αποτελεί «ανεκτίμητο εφόδιο για την εξωστρέφεια και την προβολή του Μουσείου διεθνώς».
Τα αντικείμενα της έκθεσης ανιχνεύουν την παγκόσμια προσφορά του κινεζικού πολιτισμού, φωτίζουν την ιστορία των επαφών της Κίνας με τη Δύση και αναδεικνύουν το όραμα του δωρητή και τους δεσμούς του με την Ελλάδα. Όπως εξήγησε ο επιμελητής της έκθεσης, Γιώργης Μαγγίνης, τα 90 εκτιθέμενα αντικείμενα «επελέγησαν με βάση την ιστορική και καλλιτεχνική τους αξία. Αντιπροσωπεύουν, τόσο τις κύριες περιόδους της κινεζικής ιστορίας, όσο και τις τυπικές κατηγορίες κινεζικής κεραμικής, ενώ κάποια είναι εξαιρετικά σπάνια και σημαντικά, παγκοσμίως». Μάλιστα, ορισμένα έχουν παρουσιαστεί σε σημαντικές εκθέσεις στην Ευρώπη πριν δωριστούν στο Μουσείο Μπενάκη.
Η συλλογή (περίπου 950 αντικείμενα) αποτελεί τη μόνη πλήρη παρουσίαση της κληρονομιάς της κινεζικής κεραμικής τέχνης στη χώρα μας. Η δωρεά του Γεωργίου Ευμορφόπουλου, περίπου 800 αντικείμενα, αποτελεί επιτομή των προτιμήσεων και γνώσεων του πρώιμου 20ού αιώνα για την τέχνη της Κίνας.
«Ο Ευμορφόπουλος γνώριζε την Κίνα και αυτήν ήθελε να συνεισφέρει στην Ελλάδα σε μία δύσκολη στιγμή της ιστορίας. Τα κίνητρα του ήταν, κυρίως, πατριωτικά. Όπως άλλοι έφτιαχναν νοσοκομεία ή σχολεία, εκείνος ήθελε να προσφέρει τέχνη. Ως ένας από τους πιο σημαντικούς συλλέκτες της εποχής του, διαμόρφωσε ένα όραμα της «Κίνας» για τους συγχρόνους του και το όραμα αυτό αρθρώθηκε με διδακτική πρόθεση στη συλλογή που δημιούργησε για την πατρίδα του. Μαζί με τον Αντώνη Μπενάκη που την ίδια εποχή προσέφερε τη δική του συλλογή-η οποία ήταν κυρίως ισλαμικής τέχνης – δημιούργησαν ένα διεθνές μουσείο που έδειχνε την «τέχνη του κόσμου» σε μία πληγωμένη Ελλάδα» σημείωσε ο κ. Μαγγίνης.
Σύμφωνα με τους διοργανωτές, η έκθεση είναι σημαντική για πολλούς λόγους:Για την ιστορία της τέχνης, αφού παρουσιάζει μοναδικά αντικείμενα κεραμικής από την νεολιθική περίοδο (3η χιλιετία πΧ) έως την πτώση της δυναστείας Τσινγκ το 1911, για τις σχέσεις της Κίνας με την υπόλοιπη Ασία και τη Δύση, αφού ρίχνει φως στις επαφές (14ο έως τον 20ό αι.), για την ιστορία του συλλέγειν στην Ευρώπη, αφού ο Γεώργιος Ευμορφόπουλος υπήρξε πρωτοπόρος διεθνώς στην «ανακάλυψη» της πρώιμης κινεζικής τέχνης από συλλέκτες και μελετητές των αρχών του 20ού αι. και βέβαια για την ιστορία του Μουσείου Μπενάκη και του ιδρυτή του, Αντώνη Μπενάκη, αφού επιβεβαιώνει το όραμα και την αποστολή του να τοποθετεί τον ελληνικό πολιτισμό σε διαρκή διάλογο με τους πολιτισμούς του κόσμου.
Η έκθεση μπορεί να αναγνωστεί αμφίδρομα: Η μία διαδρομή φανερώνει στον επισκέπτη την ιστορία και τον πολιτισμό της Κίνας από την 3η χιλιετία πΧ έως τον 19ο αιώνα μΧ, ενώ η αντίστροφη διαδρομή ρίχνει φως, με τα ίδια αντικείμενα, στις επαφές της Κίνας με τη Δύση, διαχρονικά, με έμφαση στο ενδιαφέρον των μελετητών και συλλεκτών κινεζικής τέχνης.
Στην έκθεση γίνεται ειδική μνεία και στον Γεώργιο Ευμορφόπουλο. Μολονότι ήταν Βρετανός υπήκοος υπήρξε θερμός Έλληνας πατριώτης και υποστήριξε σύγχρονούς του καλλιτέχνες. Αυτές οι πτυχές της προσωπικότητάς του θα ανιχνευθούν μέσα από έργα τέχνης και αρχειακό υλικό, όπως τόμους από τον σπανιότατο κατάλογο της συλλογής του, κεραμικά της δεκαετίας του 1930 εμπνευσμένα από τα εκτιθέμενα, επιστολές από την αλληλογραφία του με τον Αντώνη Μπενάκη και φωτογραφίες.
Την έκθεση συνοδεύουν έκδοση στα αγγλικά και μικρό βιβλίο-οδηγός στα ελληνικά. Η αγγλική έκδοση «China Rediscovered. The Benaki Museum Collection of Chinese Ceramics», με κείμενα του δρα Γιώργη Μαγγίνη, αρχαιολόγου και επιστημονικού συνεργάτη του Μουσείου Μπενάκη, σκιαγραφεί το ιστορικό πλαίσιο των επαφών της Κίνας με τη Δύση από τον 14ο αιώνα, εστιάζοντας στον πρώιμο 20ό αιώνα. Τέλος, τα ξεχωριστά αντικείμενα της έκθεσης θα τροφοδοτήσουν και θα εμπλουτίσουν το καλοκαιρινό πρόγραμμα για παιδιά «Το Μουσείο Μπενάκη στον Εθνικό Κήπο».
