Η «Ηλέκτρα» του Σοφοκλή, σε σκηνοθεσία Θάνου Παπακωνσταντίνου, «ταξιδεύει» με το Εθνικό Θέατρο σε νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου, δίνοντας τη δυνατότητα στους νησιώτες να απολαύσουν την Τέχνη στον τόπο τους.
Το Εθνικό Θέατρο, για πρώτη φορά, και σε συνεργασία με το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, με τους τοπικούς Δήμους, με το ΊδρυμαΜπούμπουρα και με την Hellenic Seaways, θα επισκεφθεί τη Λέσβο (27/7), τη Λήμνο (30/7) και τον Άγιο Ευστράτιο (1/8), παρουσιάζοντας την «Ηλέκτρα» του Σοφοκλή.
Πρόκειται για μία σημαντική «προσπάθεια που φέρνει το ελληνικό θέατρο κοντά στους κατοίκους των νησιών. Έχει και ουσιαστική και μεταφορική έννοια να είναι το Εθνικό Θέατρο αυτό που φέρνουμε στους κατοίκους των νησιών. Ιδιαίτερα συμβολική και σημειολογική είναι η άποψή μας να είναι το νησί του Αη Στράτη, ένα από τα νησιά που επιλέχτηκαν για την ενέργεια αυτή. Όλοι γνωρίζουμε τη σημαντική ιστορία του νησιού αυτού», όπως δήλωσε ο Υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Παναγιώτης Κουρουμπλής.
Ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου, Στάθης Λιβαθινός, αναφέρει χαρακτηριστικά: «Μια από τις επιδιώξεις του Εθνικού Θεάτρου είναι η δημιουργία συνεργασιών, οι οποίες θα του δώσουν τη δυνατότητα να «ταξιδέψει» σε όλη την Ελλάδα, ακόμη και στις πιο απομακρυσμένες περιοχές».
Αξίζει να σημειωθεί ότι, η «Ηλέκτρα» παρουσιάστηκε την Παρασκευή 20 και το Σάββατο 21 Ιουλίου στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου 2018, όπου έλαβε θερμή υποδοχή από 18.000 θεατές.
Η παράσταση
Η Ηλέκτρα, έργο της όψιμης περιόδου του Σοφοκλή, (γράφτηκε πιθανότητα το 412 ή 411π.Χ.), δραματοποιεί ένα από τα πιο ζοφερά επεισόδια του μύθου των Ατρειδών: την εκδίκηση της Ηλέκτρας και του Ορέστη για τον φόνο του Αγαμέμνονα που διέπραξαν η Κλυταιμνήστρα και ο Αίγισθος. Κεντρική μορφή του δράματος, η Ηλέκτρα, διατηρεί ζωντανή την ανάμνηση του φόνου του πατέρα της παρακαλώντας τους θεούς να βοηθήσουν στην τιμωρία των δολοφόνων του. Η επιστροφή του αδελφού της, του εξόριστου Ορέστη, δρομολογεί το έργο της τιμωρίας που θα ολοκληρωθεί με την πράξη του διπλού φόνου.
Γραμμένη μέσα στη δίνη του καταστροφικού Πελοποννησιακού πολέμου, η Ηλέκτρα του Σοφοκλή φέρει έντονα τα σημάδια της «παθολογίας του πολέμου», μετατοπίζοντας το κέντρο βάρους από τον θεϊκό λόγο στην ανθρώπινη πράξη.
Η Ηλέκτρα, πλάσμα απειλητικό και άγριο, «γεννά πολέμους». Μετουσιώνει τον θρήνο σε όργανο εκδίκησης. Ο θρήνος αντί να κατευνάζει τον πόνο της, επιτείνει την παραφορά του.
Σημείωμα σκηνοθέτη
Γραμμένη στη σκιά του Πελοποννησιακού πολέμου, η Ηλέκτρα του Σοφοκλή είναι από τα πιο «άγρια» έργα του ποιητή. Από την πρώτη κιόλας σκηνή, της επιστροφής του μητροκτόνου Ορέστη, ως και τις επινίκιες ιαχές του χορού στην τελευταία, αναπτύσσεται ένας διαρκής διάλογος μεταξύ σκότους και φωτός. Μια μάχη αντιθέσεων με κεντρικό θέμα τη δίκη: τη διαταραγμένη ισορροπία και την αποκατάστασή της.
Αποτυπώνοντας έναν κόσμο εμφύλιου σπαραγμού, ο ποιητής μάς προσκαλεί να παρακολουθήσουμε τη λειτουργία ενός φυσικού νόμου: του νόμου της ανταπόδοσης. Ο ίδιος τοποθετείται πέρα από κάθε ηθική – δεν τον ενδιαφέρει αν η χαμένη ισορροπία θα επανέλθει με τρόπο καλό ή κακό· το θέμα είναι να επανέλθει. Η βία διέπει τις ανθρώπινες σχέσεις. Όταν γίνεται μια βίαιη προσβολή της δίκης, η απάντηση θα είναι επίσης βίαιη. Το ότι το μέτρο της εκδίκησης εδώ ξεπερνά τα συνήθη όρια για μια «πολιτισμένη» κοινωνία, οδηγώντας στη μητροκτονία, επίσης δεν ενδιαφέρει. Η Ηλέκτρα του Σοφοκλή κραυγάζει για ανταπόδοση, όχι για δικαιοσύνη.
