Ομογενής ερευνητής μελετά την εξέλιξη των ειδών με τη βοήθεια της Βιοπληροφορικής
Ο Δρ. Αλέξανδρος Σταματάκης είναι επικεφαλής ερευνητικής ομάδας στο Ινστιτούτο Θεωρητικών Σπουδών της Χαϊδελβέργης, τακτικός καθηγητής στο τμήμα Θεωρητικής Πληροφορικής του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Καρλσρούης και επίτιμος διδάκτωρ στο τμήμα Οικολογίας και Εξελικτικής Βιολογίας του Πανεπιστημίου της Αριζόνα στο Tucson. Ειδικεύεται στη Βιοπληροφορική και στο πώς μέσω αυτής, θα μπορεί να μελετά το γενετικό υλικό διαφόρων ειδών, και θα αντλεί πληροφορίες για την εξέλιξή τους.
Η Βιοπληροφορική δημιουργήθηκε από το συνδυασμό δύο παραγόντων: την ανάγκη στην οποία τα εκάστοτε βιολογικά δεδομένα ήταν πάρα πολλά και δύσκολα επεξεργάσιμα από τον άνθρωπο, και τις δυνατότητες που προσέφερε η Πληροφορική για επεξεργασία αυτών των δεδομένων. Τα προγράμματα που δημιουργεί ο Έλληνας επιστήμονας μπορούν να εφαρμοστούν σε κάθε είδος οργανισμού, από ιούς και βακτήρια μέχρι έντομα και πουλιά. Ο απώτερος σκοπός του Σταματάκη είναι να ανακατασκευάσει το δέντρο της ζωής, να αναπτύξει δηλαδή όλα εκείνα τα υπολογιστικά εργαλεία για την ανακατασκευή της εξέλιξης όλων των έμβιων όντων για τα οποία υπάρχουν μοριακά δεδομένα διαθέσιμα.
«Στόχος μας είναι ο σχεδιασμός και η υλοποίηση μοντέλων που να ικανοποιούν τις απαιτήσεις της έρευνας και κυρίως την αυτόματη ανάκτηση γνώσης (automated knowledge discovery) από μεγάλο πλήθος πληροφοριών, χρησιμοποιώντας τεχνικές ομαδοποίησης των δεδομένων. Αντιλαμβανόμαστε την Βιοπληροφορική ως μια επιστημονική διαδικασία που αναπτύσσει αλγορίθμους, μοντέλα και εργαλεία που βοηθούν τους βιολόγους να δημιουργήσουν νέες βιολογικές γνώσεις και τεχνογνωσία», λέει σε συνέντευξή του στην Ημερησία.
Ο Αλέξης Σταματάκης γεννήθηκε στην γερμανική πόλη Σααρμπρύκεν, με πατέρα Έλληνα πολιτικό επιστήμονα και μητέρα Γερμανίδα καθηγήτρια κλασικού τραγουδιού. Όταν εκείνος έγινε τεσσάρων ετών, μετακόμισαν μόνιμα στην Ελλάδα όπου φοίτησε στη Γερμανική σχολή Αθηνών. Το παιδικό του όνειρο ήταν να γίνει πιλότος, τελικά όμως ακολούθησε τον κλάδο της Πληροφορικής (Πολυτεχνείο Μονάχου και École Normale Supérieure de Lyon), ενώ έκανε πρακτική άσκηση στην Αθήνα, τη Μαδρίτη και το Παρίσι. Αποφοίτησε από το Πολυτεχνείο του Μονάχου το 2001 (Επιστήμη των Υπολογιστών) και το 2004 έκανε το διδακτορικό του στο ίδιο πανεπιστήμιο (παράλληλοι υπολογιστές και ανακατασκευή των εξελικτικών δέντρων με χρήση δεδομένων DNA).
Συνέχισε να εργάζεται στον τομέα της εξελικτικής Βιοπληροφορικής και των παράλληλων υπολογιστών (parallel computing) ως μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Ινστιτούτο Πληροφορικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ) στο Ηράκλειο της Κρήτης και στο Ελβετικό Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Τεχνολογίας στη Λοζάνη. Στις αρχές του 2008 επέστρεψε στο Μόναχο για να ξεκινήσει, με γερμανική χρηματοδότηση, τη δική του ανεξάρτητη ερευνητική ομάδα Νέων (DFG Emmy Noether-Programme της γερμανικής γραμματείας έρευνας, DFG) στο Πολυτεχνείο του Μονάχου. Το φθινόπωρο του 2010 μετακινήθηκε στο Ινστιτούτο Θεωρητικών Σπουδών της Χαϊδελβέργης (HITS) για να ξεκινήσει τη νέα του δουλειά, μόνιμα πια, ως επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας για scientific computing. Το 2012 διορίστηκε ως επίτιμος καθηγητής στο Τμήμα Οικολογίας και Εξελικτικής Βιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνα στο Tucson και ως τακτικός καθηγητής στο Τμήμα Επιστήμης Υπολογιστών του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Καρλσρούης.
Παρότι η έδρα του είναι στην Ευρώπη, επιστρέφει συχνά στην Κρήτη, διοργανώνοντας από το 2010, το “Θερινό Σχολείο Υπολογιστικής Μοριακής Εξέλιξης” (Summer School of Computational Molecular Evolution), όπου παρουσιάζονται σε ερευνητές από όλο τον κόσμο όλες οι μοντέρνες μέθοδοι ανάλυσης βιολογικών δεδομένων στα πλαίσια της εξελικτικής βιολογίας. Πρόκειται για μια διεθνή συνάντηση, στην οποία αναδεικνύονται οι διαφορετικές όψεις των δυνατοτήτων της έρευνας στη χώρα μας, αλλά κατά κύριο λόγο, αναδεικνύεται το δυναμικό των νέων Ελλήνων επιστημόνων.
Δείτε το site του και το Twitter του
