Το τραπεζικό σύστημα της Ιταλίας παραπαίει και κρέμεται από μία κλωστή γεγονός που επηρεάζει και ολόκληρη την Ευρωζώνη, αφού η γειτονική χώρα είναι μία από τις μεγαλύτερες οικονομίες της Ευρώπης.
Η γηραιότερη τράπεζα στον κόσμο, Monte dei Paschi di Siena, η οποία έχει εκκαθαριστεί δύο φορές από τις ιταλικές αρχές, ενημερώθηκε από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ότι πρέπει να βάλει στην άκρη επιπλέον 10 δισ. δολάρια για κόκκινα δάνεια, πυροδοτώντας νέες ανησυχίες για τον ιταλικό τραπεζικό τομέα.
Τη Δευτέρα, η μετοχή της Monte dei Paschi di Siena, της τρίτης μεγαλύτερης ιταλικής τράπεζας που ιδρύθηκε το 1472, υποχώρησε 13% σε νέο ιστορικό χαμηλό, μετά την αποκάλυψη της προειδοποίησης της ΕΚΤ, παρασέρνοντας τις υπόλοιπες μεγάλες τράπεζες της χώρας.
Η Monte dei Paschi di Siena διέψευσε δημοσίευμα σύμφωνα με το οποίο το Διοικητικό Συμβούλιό της θα ανακοινώσει σήμερα αύξηση κεφαλαίου 2-3 δισ. ευρώ.
Όπως μεταδίδει το Reuters, σε δημοσίευμά της η La Stampa, η οποία δεν επικαλείται κάποια συγκεκριμένη πηγή, ανέφερε πως το ΔΣ της τράπεζας θα ανακοινώσει την απόφαση αυτή μετά το πέρας της σημερινής του συνεδρίασης.
«Η τράπεζα διαψεύδει τη φήμη», δήλωσε εκπρόσωπος της τράπεζας.
Το ΔΣ της Monte dei Paschi di Siena συνεδριάζει σήμερα προκειμένου να αποφασίσει την απάντηση που θα δώσει στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία έχει ζητήσει μείωση των «κόκκινων» δανείων κατά 40% μέχρι το 2018, κάτι το οποίο εκτιμάται ότι θα αναγκάσει την τράπεζα να προχωρήσει σε αύξηση κεφαλαίου.
Η ιταλική κυβέρνηση εξετάζει διάφορες επιλογές, μεταξύ των οποίων και η παροχή κεφαλαίων στην Monte dei Paschi di Siena, και βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή προκειμένου να διασφαλίσει ότι οι μικροεπενδυτές δεν θα επωμιστούν το κόστος στην περίπτωση διάσωσης.
Οι Ιταλικές τράπεζες πιέζονται από τα 360 δισ. ευρώ σε μη εξυπηρετούμενα δάνεια, νούμερο που σύμφωνα με τους Financial Times είναι μακράν το μεγαλύτερο στην Ε.Ε.
Σε αντίθεση με την Ισπανία και την Ιρλανδία, οι οποίες αναγκάστηκαν να εφαρμόσουν προγράμματα διάσωσης των τραπεζών στο απόγειο της κρίσης μετά την αποτυχία τους να χρηματοδοτήσουν εκκαθαρίσεις δισεκατομμυρίων ευρώ για τον τραπεζικό τους τομέα, η Ιταλία δεν έχει προχωρήσει ποτέ σε μια ριζική αντιμετώπιση του θέματος.
Ήδη ο φόβος πλανάται πάνω από τις τράπεζες της Ιαλίας, η Άνγκελα Μέρκελ μιλάει για bail in και κούρεμα καταθέσεων, ο Ζαν Κ. Γιούνκερ κάνει λόγο για κίνδυνο bunk run και αξιωματούχοι της ευρωζώνης έχουν αρχίσει να φοβούνται ότι οι ιταλικές τράπεζες θα αποδειχθούν ο αδύναμος κρίκος του εξαετούς εγχειρήματος στήριξης του κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος. Ακόμη πάντως δεν έχει ανοίξει τα χαρτιά του ο Ιταλός πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι…
Η αναταραχή που προκάλεσε η ψήφος των Βρετανών για την αποχώρηση από την Ε.Ε. έχει εντείνει τις ανησυχίες, επαναφέροντας στο προσκήνιο την ελλιπή ανασύσταση της ευρωζώνης.
Με το δεύτερο μεγαλύτερο λόγο χρέους στην ευρωζώνη μετά την Ελλάδα, η ιταλική κυβέρνηση δεν έχει δημοσιονομικό περιθώριο και αξιωματούχοι της Ε.Ε. ανησυχούν πως η Ρώμη θα δυσκολευτεί να χρηματοδοτήσει μια διάσωση.
Ωστόσο, ο πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι έχει αρχίσει να εξετάζει το ενδεχόμενο να παρακάμψει τους κανονισμούς για το «bail in» και να διασώσει τις τράπεζες χρησιμοποιώντας κρατικά κεφάλαια. Με βάση τους κανονισμούς της Ε.Ε., οι διασώσεις αυτές είναι παράνομες, εκτός και αν το βάρος πέφτει στους πιστωτές της τράπεζας.
«Έχουμε υιοθετήσει κανόνες για το δημόσιο χρήμα. Αυτοί οι κανόνες πρέπει να αξιολογηθούν σε μία αγορά που έχει μια πιθανή κρίση, ώστε να αποφασιστεί κατά πόσο θα πρέπει να εφαρμοστούν περιορισμοί» ανέφερε ο πρόεδρος της Societe Generale, Lorenzo Bini Smaghi, στο πρακτορείο Bloomberg. Ο ίδιος μάλιστα πρόσθεσε πως ολόκληρος ο τραπεζικός κλάδος είναι εδώ και καιρό κάτω από αρκετή πίεση.
Σύμφωνα με τους νέους ευρωπαϊκούς κανονισμούς, τα χρήματα των φορολογουμένων δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να υποστηρίξουν τράπεζες που βρίσκονται υπό κατάρρευση. Εάν η Ιταλία ακολουθήσει τον κανόνα αυτό, τότε αρκετοί διεθνείς πιστωτές ενδέχεται να πτωχεύσουν, με αποτέλεσμα εκατομμύρια καταθέτες να έχουν τεράστιες απώλειες.
Ο Ματέο Ρέντσι μπορεί να εξασφαλίσει 150 δισ. από την ΕΕ υπό την προϋπόθεση όμως ότι θα τα δανείσει σε υγιή τραπεζικά ιδρύματα. Μόνο που αυτά δεν υπάρχουν. Ο οίκος Fitch μάλιστα προχώρησε ένα βήμα παραπέρα και βλέπει καταστροφή της ΕΕ αν καταρρεύσει το τραπεζικό σύστημα της Ιταλίας.
«Το επόμενο Brexit είναι οι ιταλικές τράπεζες», ανέφερε σε δημοσίευμα του ο Economist περιγράφοντας την κατάσταση.
Φορτωμένες με έναν υπερβολικό αριθμό τοξικών «κόκκινων δανείων», οι ιταλικές τράπεζες είναι αυτή τη στιγμή η ωρολογιακή βόμβα στην καρδιά της Ε.Ε.
Είναι μάλιστα τόσο μεγάλος ο κίνδυνος για την Ευρωζώνη που οικονομολόγοι αναφέρουν πως η ιταλική κρίση θα έχει μεγαλύτερη επίδραση στην παγκόσμια οικονομία ακόμα και από την κατάρρευση της lehman brothers το 2008.
Η Ιταλία δεν επιθυμεί καμία εξαίρεση, καμία παρέκκλιση, από τους ισχύοντες κανόνες για την εκκαθάριση τραπεζών, δήλωσε ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, επισημαίνοντας ότι τον διαβεβαίωσε σχετικά ο ιταλός ομόλογός του, Πιέρ Κάρλο Παντοάν, αλλά και ότι διάβασε ανάλογες δηλώσεις του πρωθυπουργού Ματέο Ρέντσι.
«Πρόκειται για θέμα που διευκρινίζεται τώρα μεταξύ της ιταλικής κυβέρνησης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που είναι αρμόδια για αυτό, και όχι από τις κυβερνήσεις τρίτων χωρών», δήλωσε ο κ. Σόιμπλε κατά την διάρκεια συνέντευξης Τύπου που έδωσε χθες, Τετάρτη, και προσέθεσε χαρακτηριστικά ότι «πολλοί βεβαίως συνηθίζουν να καταλογίζουν την ευθύνη στη Γερμανία και στο γερμανό υπουργό Οικονομικών, αλλά δεν είναι έτσι».
Η Επιτροπή είναι αρμόδια και θα μας ενημερώσει την επόμενη Τρίτη στο ECOFIN, συνέχισε ο κ. Σόιμπλε, επισημαίνοντας ότι «η τραπεζική εποπτεία είναι εγκατεστημένη στην ΕΚΤ κι ανεξάρτητη, και έχει την πλήρη εμπιστοσύνη μας».
Άγριος πόλεμος μεταξύ της Άνγκελα Μέρκελ και του Ιταλού πρωθυπουργού Ματέο Ρέντσι προκάλεσε η απαίτηση της Γερμανίας για κούρεμα στις ιταλικές τράπεζες πριν λίγες μέρες αμέσως μετά το πέρας της άτυπης Συνόδου Κορυφής της ΕΕ για το Brexit.
Μιλώντας μετά το πέρας της άτυπης Συνόδου Κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλλες, η κυρία Μέρκελ είπε ότι «δεν μπορούμε κάθε χρόνο να συζητούμε τα ίδια και τα ίδια. Οι κανόνες της ευρωζώνης για τη διάσωση και αναδιάρθρωση των τραπεζών αφήνουν αρκετά περιθώρια χειρισμού στα κράτη-μέλη».
Ο κ. Ρέντσι έσπευσε να απαντήσει και μάλιστα σε έντονο ύφος, υπογραμμίζοντας ότι «γνωρίζουμε τι πρέπει να κάνουμε για τις τράπεζες και πώς θα εξυπηρετήσουμε τα συμφέροντα της χώρας μας, σεβόμενοι ταυτόχρονα τους ευρωπαϊκούς κανόνες. Δεν είμαστε εδώ για να μας κάνει κάποιος τον δάσκαλο».
Η ιταλική κυβέρνηση σχεδιάζει να ενισχύσει με κεφάλαια 40 δισ. ευρώ τις ιταλικές τράπεζες προκειμένου να μην καταρρεύσουν. Όμως το Βερολίνο ζητά το κόστος για τη διάσωση μίας τράπεζας να το αναλάβουν πρώτα οι μέτοχοί της και πιθανώς και οι καταθέτες («bail-in») και, εάν αυτό δεν αρκεί, τότε μόνο θα μπορούν να διοχετευθούν κρατικά κεφάλαια, για να μην υπάρξει κατάρρευση.
Σύμφωνα με την βρετανική εφημερίδα Observer, ο Ματέο Ρέντσι βρίσκεται σε συζητήσεις με τον πρόεδρο της Κομισιόν, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, προκειμένου να δημιουργηθεί ένα ειδικό ιταλικό ταμείο διάσωσης των τραπεζών.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στη συνέντευξη Τύπου την ίδια μέρα της Συνόδου για το Brexit ο κ. Γιούνκερ έκανε λόγο για «bank run» στην Ιταλία, προκαλώντας ερωτηματικά.
Συγκεκριμένα, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είπε ότι «η Κομισιόν θα κάνει τα πάντα για να εμποδίσει κάθε είδους bank run στην Ιταλία». Ακολούθησε μικρή παύση και ο κ. Γιούνκερ έσπευσε να προσθέσει: «Αυτό δεν αποτελεί κίνδυνο για την Ιταλία προς το παρόν»…
