Την εφαρμογή μέτρων διαχείρισης, προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί η επικινδυνότητα για τους επισκέπτες στην παραλία του «Ναυαγίου» μετά την κατολίσθηση που σημειώθηκε προ ημερών, πρότεινε κατά τη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου το βράδυ της Τρίτης ο καθηγητής Δυναμικής Τεκτονικής, Εφαρμοσμένης Γεωλογίας και Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών, Ευθύμιος Λέκκας.
Στη συνεδρίαση προτάθηκε μεταξύ άλλων η σύσταση ενός φορέα διαχείρισης της περιοχής, στον οποίο θα πρέπει να ηγηθεί ο δήμος και να συνδράμουν κι άλλες υπηρεσίες.
Πέραν από τον κ. Λέκκα, στη συνεδρίαση κατέθεσαν τις απόψεις τους ο δήμαρχος Ζακύνθου, ο δρ Φυσικής Γιάννης Κοπανάς, ο λιμενάρχης Ζακύνθου, εκπρόσωποι των μεγάλων και μικρών ημερόπλοιων, οι επικεφαλής των δημοτικών παρατάξεων και δημοτικοί σύμβουλοι.
Η πρόταση του Ευθύμιου Λέκκα
Ο Ευθύμιος Λέκκας ξεκίνησε την τοποθέτησή του με μια γενικότερη αναφορά στον αναβρασμό στον οποίο βρίσκεται η τοπική αυτοδιοίκηση λόγω των φυσικών καταστροφών που καλείται να διαχειριστεί και που το θεσμικό πλαίσιο μπερδεύει παρά διευκολύνει καταστάσεις. Στη συνέχεια αναφέρθηκε στην περιοχή όπου σημειώθηκε η κατολίσθηση προεκτιμώμενου όγκου 50.000 κυβικών μέτρων, σε περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, ίσως την πιο όμορφη παραλία που υπάρχει σε παγκόσμιο επίπεδο.
«Μια κατολίσθηση που μας έβαλε σε έναν προβληματισμό για το κατά πόσο είναι ασφαλής η επίσκεψη και η παραμονή των χιλιάδων επισκεπτών της περιοχής του ”Ναυαγίου”. Άρα, λοιπόν, έχουμε να κάνουμε με γεωδυναμικά φαινόμενα που δημιούργησαν τις παραλίες, αλλά με την επίσκεψη των ανθρώπων και των τουριστών δημιουργούν κάποιους κινδύνους. Πρέπει να βρούμε έναν τρόπο ώστε αυτές οι παραλίες να παραμένουν επισκέψιμες, δεδομένου ότι είναι αυτό που έχουμε να επιδείξουμε σε παγκόσμιο επίπεδο. Το θέμα είναι πώς θα διατηρήσουμε αυτές τις παραλίες επισκέψιμες και πώς θα προφυλάξουμε τον κόσμο, έτσι ώστε να μην έχουμε απώλειες. Γιατί ενδεχόμενη απώλεια στην περιοχή αυτή θα είχε μεγάλο αντίκτυπο στον τουρισμό στη χώρα μας. Η πρόκληση σε μας είναι να είναι επισκέψιμες και ασφαλείς οι παραλίες μαζί με τα φαινόμενα που εκδηλώνονται» ανέφερε ο κ. Λέκκας.
Παρεμβάσεις στην παραλία
Σε ό,τι αφορά στη μεθοδολογία που θα εφαρμοστεί στην παραλία, στην προκειμένη δεν ισχύουν όλα αυτά που εφαρμόστηκαν σε άλλες περιοχές, όπως δίκτυα συγκράτησης, αγκυρώσεις, ινώσεις, υποστηρίξεις με μπετόν, δεδομένου ότι έχουμε να κάνουμε με θέσεις ιδιαίτερου περιβαλλοντικού κάλλους, όπου αυτές οι παρεμβάσεις θα αλλοιώσουν την περιοχή. Γι’ αυτό, όπως ανέφερε ο κ. Λέκκας, θα εφαρμοστεί μια μεθοδολογία «που θα μπορέσει να μειώσει τη διακινδύνευση που υπάρχει με κάποιες έξυπνες λύσεις, όπως στο Πόρτο Κατσίκι που κάναμε τη λεγόμενη ζωνοποίηση».
«Πάνω στην παραλία χαράξαμε ζώνες και τις σηματοδοτήσαμε, οι οποίες είναι διαφορετικού κινδύνου. Είναι η ζώνη που δεν θα επιτρέπει να πάνε οι επισκέπτες και μια ενδιάμεση ζώνη που θα υπάρχει πολύ μικρή διακινδύνευση. Αυτές οι ζώνες θα σηματοδοτούνται με απλή σήμανση, με κάποιες πινακίδες, κολονάκια και καλαίσθητα σχοινιά που θα επισημαίνουν τον κίνδυνο και θα τηρούνται οπωσδήποτε οι οδηγίες. Η ζωνοποίηση αυτή δεν είναι απλό πράγμα, γιατί πρέπει να γίνει ανάλυση στο πρανές, των βράχων, ανάλυση με στατικές συνθήκες φόρτισης, προκειμένου να δούμε σε τι θέση θα καταλήξουν πιθανές κατολισθήσεις. Ανάλογα με τη θέση και πολλούς συντελεστές που θα έχουμε υπ’ όψιν μας, θα κάνουμε τη ζωνοποίηση, που είναι μια απλή παρέμβαση, έχει μηδενικό κόστος και μειώνει κατακόρυφα τη διακινδύνευση στην παραλία» πρόσθεσε.
Αυτοψία από ξηράς
Ο κ. Λέκκας το μεσημέρι της Τρίτης επισκέφθηκε την περιοχή πάνω από το «Ναυάγιο», όπου πραγματοποίησε – όπως θα κάνει εκ νέου και σήμερα – εξειδικευμένες έρευνες με χρήση Μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών (UAV) και οργάνων αποτύπωσης αναγλύφου υψηλής ευκρίνειας (LIDAR), με στόχο την ακριβή εκτίμηση της ευστάθειας των βραχωδών όγκων στα πρανή της περιοχής του «Ναυαγίου». Τα αποτελέσματα της έρευνας θα βοηθήσουν στη λήψη αποφάσεων σχετικά με τη δυνατότητα που θα έχουν οι τουρίστες να προσεγγίζουν το σημείο διά θαλάσσης ή διά ξηράς.
«Διαπιστώθηκε ότι υπάρχει ευστάθεια στο χείλος του πρανούς, αλλά στη συνέχεια θα κάνουμε τις αναλύσεις για το κατά πόσο είναι τα τεμάχια προς κατάπτωση. Ανάλογα με την πορεία των ερευνών, θα προτείνουμε λύσεις που έχουν στόχο να σηματοδοτήσουν την περιοχή υψηλής διακινδύνευσης, ώστε να μειωθούν οι απώλειες. Μην ξεχνάμε πως έχει κατολισθήσει το 1/5 που συνολικού πετρώματος που βρίσκεται στο συγκεκριμένο σημείο. Υπό τον κίνδυνο της απόσπασης μελλοντικά βράχου προς την παραλία με κίνδυνο να πέσει πάνω σε επισκέπτες, θα μπορούσε να τοποθετηθεί, αρκετά μέτρα πιο πίσω από το πρανές και χωρίς να παρεμποδίζει τη φωτογράφιση, ενός είδους περίφραξη. Από εκεί και πέρα, μην ξεχνάμε τον ατομικό κίνδυνο και την υπευθυνότητα καθενός να μη διακινδυνεύσει τη ζωή του. Ευτυχώς, είμαστε σε περίοδο που τελειώνει η τουριστική σεζόν, γιατί, αν ήμασταν στην αρχή, οι επιπτώσεις οι οικονομικές θα ήταν μεγάλες στους επαγγελματίες και στην εικόνα του τουρισμού, και ευτυχώς δεν είχαμε θύματα όταν έγινε η εκδήλωση των φαινομένων. Έχουμε όλο τον χρόνο μπροστά μας. Μπορούμε να δώσουμε οδηγίες και έχουμε όλη την άνεση να σχεδιάσουμε και να υλοποιήσουμε όσα ανέφερα» δήλωσε ο κ. Λέκκας.
Ωστόσο, εκτίμησε πως στην παρούσα φάση και υπό τις προϋποθέσεις που ανέφερε θα μπορούσε να αρθεί η από ξηράς πρόσβασης στο συγκεκριμένο σημείο.
Απαράδεκτες εικόνες στο πλάτωμα
Ο καθηγητής Γεωλογίας του ΕΚΠΑ δεν παράλειψε να αναφερθεί και στις απαράδεκτες εικόνες που συνάντησε κατά την αυτοψία που έκανε στο πλάτωμα πάνω από το «Ναυάγιο», επισημαίνοντας πως «είναι ανεπίτρεπτο για έναν τουριστικό προορισμό που του έχει χαριστεί η πιο διάσημη παραλία του κόσμου από ξηράς να παρουσιάζει στον επισκέπτη εικόνες όπως αυτές που συνάντησα. Εικόνες εγκατάλειψης με ένα μισοερειπωμένο κτήριο, χόρτα, σκουπίδια εδώ και εκεί, απουσία περίφραξης, απαράδεκτες καντίνες, χωρίς τουαλέτες και μια εξέδρα που για να φωτογραφίσει ο ένας πρέπει να έχει φύγει ο προηγούμενος και αφού κρεμαστεί, για να μπορέσει να δει το πλοίο».
Το παράπονο των επαγγελματιών
Η προσοχή όλων και ειδικά των επαγγελματιών που δραστηριοποιούνται στην περιοχή διοργανώνοντας εκδρομές έχει στραφεί στην επόμενη ημέρα, καθώς, αν δεν δοθούν οι απαραίτητες διαβεβαιώσεις για την ασφάλεια, όλα δείχνουν πως δεν πρόκειται να αρθούν οι απαγορεύσεις που αποφασίστηκαν από το Λιμεναρχείο για την πρόσβαση της περιοχής. Ο εκπρόσωπός τους κ. Δημήτρης Θεοδόσης απευθυνόμενος τόσο προς τον κ. Λέκκα όσο και προς το Δημοτικό Συμβούλιο δήλωσε πως «καταστρεφόμαστε οικονομικά. Δώστε μας λύση και πείτε μας ποιος πρέπει να είναι ο ρόλος μας για την αποκατάσταση και προστασία της παραλίας. Μας ρωτούν οι τουρίστες και δεν ξέρουμε τι να τους πούμε. Το πονάμε, δεν είναι απλά επάγγελμα για μας, είναι η ζωή μας και θα κάνουμε ό,τι χρειαστεί, ακόμα και με προσωπικά έξοδα, για να αποκατασταθεί όσο πιο άμεσα γίνεται».
Ο κ. Λέκκας από τη μεριά του τόνισε ότι δεν μπορεί να δώσει κάποια απάντηση, διευκρίνισε όμως ότι σίγουρα δεν μπορεί εντός δύο εβδομάδων ή ενός μηνός να έχει αποτελέσματα, αφού κάτι τέτοιο αναμένεται μέσα στον χειμώνα. Συνέστησε ψυχραιμία και υπομονή, καθόσον «αν είχαμε νεκρούς, τότε τα πράγματα θα ήταν πιο καταστροφικά για όλους».
350 άτομα βρίσκονταν στην παραλία την ώρα του συμβάντος
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Λιμεναρχείου, την ώρα του συμβάντος στην περιοχή βρίσκονταν 350 άτομα, αριθμός πολύ μικρότερος από αυτόν που θα υπήρχε κατά τους μήνες Ιούλιο ή Αύγουστο, οπότε εκτοξεύεται στις 3.000 – 4.000. Γι’ αυτό η γνωμοδότηση από κάποιον εξειδικευμένο επιστήμονα ως προς την ασφάλεια της παραλίας θα οδηγήσει στην αναστολή της απόφασης για απαγόρευση της πρόσβασης στην παραλία από τη θάλασσα, σύμφωνα με όσα έγιναν γνωστά από τον λιμενάρχη Ν. Κοκκάλα, σε σχέση με τα μέτρα που αποφασίστηκαν για την περιοχή. Ο ίδιος διευκρίνισε πως η ακτή δεν αποτελεί αρμοδιότητα της Υπηρεσίας, η οποία είναι υπεύθυνη μόνο για τα σκάφη και τη λήψη θαλάσσιου λουτρού, και πρόσθεσε πως «θα ήταν ουτοπικό εάν δεν έκλεινε η παραλία μετά από ένα τέτοιο γεγονός. Από εκεί και πέρα, μέγιστης σημασίας είναι το θέμα της ατομικής υπευθυνότητας. Έχουμε εκδώσει Κανονιστική, εάν αυτή δεν τηρείται, τότε την ευθύνη δεν φέρει πάντα μια υπηρεσία. Σημαντικός είναι και ο ρόλος των επαγγελματιών που ενημερώνουν τους ταξιδιώτες και στο σύνολο των περιπτώσεων είναι οι πρώτοι που παρεμβαίνουν».
Πρόταση για Φορέα Διαχείρισης
Πρόταση για τη δημιουργία ενός φορέα διαχείρισης της περιοχής, που θα λειτουργεί ανταποδοτικά, αφού θα έχει έσοδα από τις επισκέψεις στο «Ναυάγιο», τα οποία θα διατίθενται για να υπάρχει φύλαξη, ναυαγοσώστης, να συντηρείται ο χώρος και να έχει εμφάνιση πολιτισμένου σημείου, να υπάρχει άτομο το οποίο θα παρέχει πληροφορίες και μάλιστα σε διάφορες γλώσσες, έκανε κατά την τοποθέτησή του ο δρ Φυσικής Γιάννης Κοπανάς. Ο Ευθύμιος Λέκκας επισκέφθηκε την περιοχή πάνω από το Ναυάγιο όπου πραγματοποίησε εξειδικευμένες έρευνες με χρήση Μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών (UAV) και οργάνων αποτύπωσης αναγλύφου υψηλής ευκρίνειας (LIDAR)
Τη συγκεκριμένη πρόταση υιοθέτησε και ο επικεφαλής της δημοτικής παράταξης «Μαζί για τη Ζάκυνθο» Γιώργος Αρμένης, ο οποίος θεώρησε επιβεβλημένο να γίνουν τρία σημαντικά βήματα, τα οποία εκτός του προαναφερόμενου είναι η ολοκλήρωση του προγράμματος «Λαέρτης» που «τρέχει» η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων με το ΕΚΠΑ και η ύπαρξη σχεδίου διαχείρισης της περιοχής.
Από τη μεριά του, ο επικεφαλής της «Ζακυνθινής Αναγέννησης» Αντώνης Κασιμάτης ζήτησε το «Ναυάγιο» και η περιοχή να πάρει τον χαρακτηρισμό προστατευόμενου τοπίου, διότι συγκεντρώνει στοιχεία για τη διευκόλυνση της ανάδειξης και προστασίας του.
